Sự thật đáng buồn: 80% người Việt Nam không biết giỗ tổ Hùng Vương là ngày giỗ của vị vua nào
Năm nào đền Hùng cũng vô cùng đông đúc và náo nhiệt vào ngày giỗ tổ bởi sự hiện diện của khách thập phương. Những người đi trẩy hội cũng như cầu may mắn và an lành cho gia đình mình. Thế nhưng có một sự thật đáng buồn đó là có tới tận 80% người Việt Nam không biết giỗ tổ hùng vương là ngày giỗ của ai.
Cứ đúng ngày này là người dân nô nức hướng về Đền Hùng dâng lễ, thắp hương nhằm tưởng nhớ và bày tỏ lòng biết ơn của con cháu Đại Việt trước công lao dựng nước của các vua Hùng. Thế nhưng, điều ít ai biết rằng lịch sử dân tộc ta có 18 đời vua Hùng nhưng lại chọn ngày mùng 10 tháng 3 làm ngày giỗ Tổ, và giỗ tổ là ngày làm giỗ cho vị vua nào?
Câu trả lời được diễn giả Hồ Nhựt Quang trình bày cặn kẽ: “Theo truyền thuyết, Kinh Dương Vương lấy Long Nữ sinh ra Lạc Long Quân. Lạc Long Quân kết duyên với Âu Cơ sinh ra Hùng Vương. Do vậy, theo logic, giỗ Tổ vua Hùng, tức là giỗ tổ phụ Kinh Dương Vương”.
Theo một số tài liệu có ghi chép về văn hóa Việt Nam, ngày giỗ tổ đã có từ cách đây 2.000 năm. Thời Thục Phán – An Dương Vương, trên núi Nghĩa Lĩnh đã có cột đá thề với nội dung: “Nguyện có đất trời chứng giám, nước Nam được trường tồn lưu ở miếu Tổ Hùng Vương, xin đời đời trông nom lăng miếu họ Hùng và gìn giữ giang sơn mà Hùng Vương trao lại; nếu thất hẹn, sai thề sẽ bị gió giăng, búa dập”.
“Từ đó, các đời vua sau này ghi nhớ công ơn của các đời vua Hùng dựng nước và giữ nước nên cho đến nay việc giỗ Tổ vua Hùng được coi là dịp lễ để tưởng nhớ các đời vua Hùng nói chung.
Ban đầu ngày giỗ tổ không hẳn là vào ngày 10/3 mà do tâm niệm và thói quen của từng người, họ thường tự chọn ngày tốt theo bản mệnh của từng người và nô nức đến lễ bái các vua Hùng suốt năm. Tuy nhiên sau này nhận thấy, thời gian lễ bái thường kéo dài liên miên, vừa tốn kém tiền của lại không bày tỏ được rõ lòng thành kính, không tập hợp được lòng dân, vào năm 1917 Tuần phủ Phú Thọ ông Lê Trung Ngọc (Niên hiệu Khải Định năm thứ nhất) đã làm bản tấu trình lên Bộ Lễ, xin định lệ lấy ngày 10-3 âm lịch hàng năm làm ngày quốc lễ.