Chính sách tài khóa là gì? Vai trò chính sách này trong kinh tế vĩ mô
Chính sách tài khóa là gì? mục tiêu và vai trò của chính sách này trong kinh tế vĩ mô, tìm hiểu công cụ của chính sách tài khóa và những điều còn hạn chế của chính sách này. Cùng bản tin tài chính tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
1. Chính sách tài khóa là gì
Chính sách tài khóa (Tiếng anh: Fiscal Policy) đây chính là một công cụ để Chính phủ tác động đến nền kinh tế quốc gia thông qua thuế và chi tiêu công. Đặc biệt là vào những thời điểm mà lạm phát còn quá cao hay là có tốc độ tăng trưởng GDP không đạt kỳ vọng đó chính là thời điểm mà chính sách tài khóa được xem như là một công cụ ngắn hạn nhẳm cải thiện được tình hình. Chính bởi vậy chỉ có Chính phủ trung ương mới có quyền và chức năng thực thi chính sách tài khóa này, ở chính quyền địa phương thì không thể sử dụng.
Hiểu một cách khác thì chính sách tài khóa (hay còn gọi là chính sách tiền tệ) là tập hợp các quyết định của chính phủ hoặc ngân hàng trung ương về việc quản lý và điều chỉnh nguồn tiền trong nền kinh tế. Chính sách tài khóa bao gồm nhiều biện pháp như điều chỉnh lãi suất, tăng giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với các ngân hàng, kiểm soát tốc độ tăng trưởng của ngân sách và thực hiện các chính sách tiền tệ khác.
Mục đích chính của chính sách tài khóa là duy trì ổn định kinh tế và kiểm soát lạm phát. Để đạt được mục tiêu này, chính phủ có thể thực hiện các biện pháp khác nhau như tăng thuế, giảm chi tiêu công, thúc đẩy đầu tư, tăng cường kiểm soát và giám sát thị trường tài chính. Chính sách tài khóa được áp dụng ở nhiều quốc gia trên thế giới và đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh hoạt động kinh tế.
2. Mục tiêu và vai trò của chính sách tài khóa trong kinh tế vĩ mô
Tài khóa (Tiếng anh: Fiscal) đây chính là chu kỳ 12 tháng, và có hiệu lực dùng để báo cáo dự toán và quyết toán hàng năm của ngân sách nhà nước cũng như doanh nghiệp, bởi thế có thể hiểu nôm na thuật ngữ này giống như là “năm tài chính” hoặc “năm quyết toán thuế”.
Chính sách này được được phát triển nhằm đối phó với những suy thoái kinh tế, bởi thế mục đích của chính sách này để tạo ra tăng trưởng kinh tế lành mạnh.
Trong thực tế chính sách tài khóa được chính phủ sử dụng như sau:
- Khi nền kinh tế có dấu hiệu bất ổn: Chính sách này được dùng với mục đích đưa nền kinh tế về trạng thái cân bằng khi suy thoái hoặc phát triền quá mức.
- Nhằm khắc phục những thất bại của thị trường: Thông qua việc phân bổ lịa nguồn lực kinh tế nhờ vào chính sách chi tiêu và thu thuế.
- Phân phối và tái phân phối tổng sản phẩm quốc dân: Nhằm điều chình và phân phối tài sản và cơ hội thu nhâp hoặc rủi ro từ thị trường.
3. Công cụ của chính sách Tài khóa là gì
Chính sách tài khoá được sử dụng 2 công cụ thuế và chi tiêu để áp dụng chính sách này.
Công cụ thuế
- Thuế (Tax): Đây chính là khoản khí mà một cá nhân hay pháp nhân phải trả cho chính phủ để tài trợ cho các khoản chi tiêu công.
- Thuế trực thu (Direct Taxes): Thuế khi đó đã đánh trực tiếp lên tài sản / thu nhập của người dân. Ví dụ: Thuế thu nhập cá nhân,…
- Thuế gián thu: Đây là thuế được đánh gián tiếp lên giá trị hàng hóa/dịch vụ trong sản xuất, tiêu dùng. Ví dụ: Thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng,…
Chi tiêu chính phủ
Chi tiêu chính phủ (Government Spending): Những khoản chi tiêu và đầu tư của chính phủ nhằm phục vụ cho đời sống của người dân và kinh tế quốc gia. Chi tiêu chính phủ sẽ bao gồm chi tiêu thường xuyên (các khoản chi cho an ninh quốc phòng, y tế, giáo dục,..) và chi đầu tư chính là những khoản chi cho cơ sở hạ tầng.
4. Hạn chế của chính sách tài khóa tài khóa tích cực
Mặc dù chính sách tài khóa tích cực có thể giúp tăng chi tiêu và kích thích nền kinh tế, nhưng nó cũng có những hạn chế sau:
Tăng nợ công: Chính sách tài khóa tích cực thường dẫn đến tăng nợ công, đặc biệt là khi chính phủ phải vay thêm để tài trợ cho các chương trình chi tiêu. Điều này có thể dẫn đến tình trạng nợ quốc gia gia tăng và gây áp lực lên ngân sách trong tương lai.
Tăng lạm phát: Nếu chính phủ tăng chi tiêu quá nhiều, điều này có thể dẫn đến tăng lạm phát. Việc tăng giá cả sẽ ảnh hưởng đến tiền tệ và giá trị của đồng tiền, làm giảm giá trị của tiền tệ và ảnh hưởng đến nền kinh tế.
Không hiệu quả: Chính sách tài khóa tích cực không phải lúc nào cũng mang lại hiệu quả, đặc biệt là khi các chương trình chi tiêu không được sử dụng đúng cách hoặc không đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế. Điều này có thể dẫn đến lãng phí tài nguyên và không tăng cường sự tăng trưởng kinh tế.
Tăng dư nợ: Chính sách tài khóa tích cực có thể dẫn đến tình trạng tăng dư nợ, đặc biệt là khi chính phủ vay thêm để tài trợ cho các chương trình chi tiêu. Điều này có thể dẫn đến tình trạng nợ quốc gia gia tăng và gây áp lực lên ngân sách trong tương lai.
Sự phụ thuộc vào nguồn tài nguyên: Chính sách tài khóa tích cực phụ thuộc vào nguồn tài nguyên của chính phủ, đặc biệt là ngân sách của chính phủ. Nếu ngân sách bị giới hạn hoặc không đủ để tài trợ cho các chương trình chi tiêu, chính sách tài khóa tích cực sẽ không hiệu quả.
Tóm lại, chính sách tài khóa tích cực có thể đem lại nhiều lợi ích cho nền kinh tế, nhưng cũng có những hạn chế và rủi ro. Chính phủ cần cân nhắc kỹ trước khi áp dụng chính sách này và đảm bảo sự sử dụng hiệu quả các nguồn tài nguyên để đạt được kết quả tốt nhất cho nền kinh tế.
Xem thêm: Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài là gì, có đặc điểm gì
Xem thêm: Lợi nhuận bình quân là gì, áp dụng trong kinh tế như thế nào
Trên đây là tổng hợp thông tin trả lời cho câu hỏi chính sách tài khóa là gì, đặc điểm như thế nào có những hạn chế ra sao. Rất hy vọng bài viết đã mang tới cho bạn nhiều thông tin bổ ích.
