Tìm hiểu các nốt nhạc trên đàn piano và cách ghi nhớ

Việc học piano không chỉ đơn thuần là luyện ngón hay cảm âm mà còn cần nắm rõ nền tảng nhạc lý – cụ thể là các nốt nhạc trên đàn piano. Đây là yếu tố tiên quyết giúp bạn có thể đọc sheet nhạc, chơi đúng giai điệu và phát triển kỹ năng chơi đàn một cách bền vững. Trong bài viết này, tin giải trí sẽ cùng tìm hiểu đầy đủ và chi tiết về vị trí, cách ghi nhớ và cách vận dụng hệ thống nốt nhạc trên đàn piano.

1. Các nốt nhạc cơ bản trên đàn piano

Trên bàn phím của đàn piano, các nốt nhạc được chia làm 2 nhóm chính: phím trắng và phím đen.

Phím trắng đại diện cho các nốt nhạc tự nhiên

Phím trắng trên đàn piano tượng trưng cho 7 nốt nhạc cơ bản, cũng chính là những nốt nhạc bạn thường thấy khi học nhạc lý: Đô – Rê – Mi – Fa – Sol – La – Si. Trong tiếng Anh, những nốt này được ký hiệu bằng 7 chữ cái viết hoa:

Sau khi kết thúc nốt B (Si), chuỗi nốt lại tiếp tục quay lại từ C (Đô). Đây là một chu trình lặp lại liên tục trên toàn bộ bàn phím piano, gọi là quãng tám.

Phím đen đại diện cho các nốt nhạc thăng (#) và giáng (b) trên đàn piano

Phím đen là nơi “ẩn chứa” những âm sắc bán cung, tức là cao hoặc thấp hơn nửa cung so với các phím trắng bên cạnh. Một cây đàn piano tiêu chuẩn sẽ có 36 phím đen, xen kẽ giữa các phím trắng.

Các phím đen được đặt tên theo phím trắng liền kề:

• Phím đen bên phải phím trắng là nốt thăng (ký hiệu # – sharp). Ví dụ: C → C#

• Phím đen bên trái phím trắng là nốt giáng (ký hiệu b – flat). Ví dụ: D → Db

Một phím đen có thể có 2 tên gọi tuỳ theo ngữ cảnh (ví dụ: C# = Db).

2. Đàn piano có bao nhiêu phím?

Một cây đàn piano cơ tiêu chuẩn có tổng cộng 88 phím, được chia thành:

• 52 phím trắng: Đây là các phím đại diện cho 7 nốt nhạc cơ bản (Đô – Rê – Mi – Fa – Sol – La – Si) được lặp lại nhiều lần theo từng quãng tám trên toàn bộ bàn phím. Các phím trắng thường là nơi bắt đầu cho người mới học piano làm quen với vị trí nốt nhạc do chúng dễ nhận diện hơn so với phím đen.
• 36 phím đen: Là các phím nằm xen kẽ giữa những phím trắng, đại diện cho các nốt thăng (#) và giáng (b) – tức là những nốt có cao độ nằm ở giữa hai phím trắng liền kề. Phím đen giúp tạo nên sự phong phú và đa dạng về sắc thái âm thanh trong bản nhạc, đồng thời là thành phần không thể thiếu trong việc tạo nên các hợp âm phức tạp, sắc thái jazz, blues, hoặc nhạc cổ điển hiện đại.
• Với tổng cộng 88 phím, đàn piano bao phủ hơn 7 quãng tám rưỡi, trải dài từ nốt A0 (nốt thấp nhất) đến nốt C8 (nốt cao nhất). Điều này có nghĩa là cây đàn có thể phát ra âm thanh từ cực kỳ trầm đến cực kỳ cao, đáp ứng được mọi thể loại âm nhạc – từ những bản giao hưởng hùng tráng, những bản ballad du dương cho đến nhạc jazz ngẫu hứng hay những đoạn nhạc điện ảnh kịch tính.

Dải âm rộng như vậy chính là lý do vì sao piano được mệnh danh là “ông vua của các nhạc cụ” – không chỉ vì độ khó kỹ thuật mà còn vì khả năng bao trùm gần như toàn bộ phổ âm mà tai người có thể nghe được. Ngoài ra, khi chơi piano, bạn cũng có thể tái tạo âm thanh của một dàn nhạc nhỏ chỉ với hai tay – điều mà ít nhạc cụ nào có thể làm được.

3. Quy luật phân bố các nốt nhạc trên đàn piano

Một cách dễ hình dung về bố cục phím đàn chính là chú ý đến các nhóm phím đen:

• Phím đen luôn được sắp xếp theo nhóm 2 và nhóm 3, lặp đi lặp lại.

• Giữa nhóm 2 phím đen là phím trắng D (Rê).

• Phím trắng nằm trước nhóm 2 phím đen luôn là C (Đô).

• Phím trắng nằm trước nhóm 3 phím đen luôn là F (Fa).

Dựa vào các cụm phím đen, bạn có thể xác định dễ dàng vị trí của mọi nốt trắng trên bàn phím.

4. Cách ghi nhớ các nốt nhạc trên đàn piano đơn giản nhất

Việc học thuộc các nốt trên piano sẽ dễ hơn nhiều nếu bạn áp dụng những mẹo học sáng tạo dưới đây:

Phương pháp “Con mèo đen”

Đây là phương pháp học được nhiều giáo viên áp dụng cho trẻ em và người mới bắt đầu. Hãy tưởng tượng:

• 2 phím đen là hai chân trước của mèo

• 3 phím đen là hai chân sau và cái đuôi

Từ đó, bạn nhớ rằng:

• Đầu con mèo chính là nốt C (Đô) – nằm trước 2 phím đen

• Các nốt tiếp theo lần lượt là D, E, F, G, A, B, tạo thành toàn bộ phần thân mèo

Với hình ảnh hóa như vậy, bạn sẽ không còn thấy việc học các nốt nhàm chán hay khô khan nữa.

Dán nhãn hoặc viết ký hiệu lên từng phím

Đây là cách hiệu quả dành cho người mới bắt đầu, đặc biệt là trẻ nhỏ. Bạn có thể dùng bút dạ hoặc nhãn dán có ghi sẵn tên các nốt nhạc để gắn lên từng phím. Qua thời gian luyện tập, mắt bạn sẽ tự nhận biết được nốt nhạc mà không cần nhìn nhãn nữa.

Xem thêm: Bí quyết học đánh đàn organ nhanh tiến bộ cho người mới

Xem thêm: Đàn tranh có bao nhiêu dây với các phiên bản khác nhau

Hy vọng rằng với các thông tin mà chúng tôi chia sẻ trên đây thì bạn đọc đã nắm được các nốt nhạc trên đàn piano rồi nhé.