Cúng lễ Vu Lan và Xá tội vong nhân sao cho chuẩn

Hàng năm, cứ đến Rằm tháng Bảy âm lịch. Người dân cả nước lại sắm sửa những mâm đồ lễ cho ngày lễ Vu Lan (lễ báo hiếu). Lễ Xá tội vong nhân (hay còn gọi là cúng cô hồn, “mở cửa địa ngục”). Đây là một trong những nét văn hóa truyền thống của người Á Đông.

Trên thực tế, 2 lễ đều được cúng vào ngày Rằm tháng Bảy. Song xuất phát từ những điển tích văn hóa riêng biệt. Lễ Vu Lan là để cầu siêu cho cha mẹ nhiều đời được siêu thoát. Còn lễ Xá tội vong nhân là để cúng cho nhưng vong hồn không nơi nương tựa, không người thờ cúng.

Nét văn hóa truyền thống

Vào ngày Rằm tháng Bảy hàng năm. Các gia đình thường chuẩn bị 2 mâm đồ lễ như một đăc trưng văn hóa: một mâm cúng tổ tiên tại bàn thờ và một mâm cúng chúng sinh (cúng cô hồn) đặt ở sân trước nhà hoặc trên vỉa hè.

Văn hóa cúng tổ tiên

Trên mâm cúng tổ tiên. Gia đình bày cỗ mặn, tiền vàng và những vật dụng cá nhân dành cho người cõi âm làm bằng giấy (vẫn gọi là đồ hàng mã). Những mong người thân đã mất có được một đời sống sinh hoạt tiện nghi, đầy đủ ở cõi âm giống như người dương thế.

Cúng chúng sinh

Trên mâm cúng chúng sinh. Lễ vật gồm có: quần áo chúng sinh bằng giấy nhiều màu. Các loại bỏng gạo, ngô khoai, bánh kẹo, cháo trắng hoặc cháo hoa, tiền vàng, nước lã hoặc rượu. Cốc gạo trộn lẫn với muối (cốc này sẽ được rắc ra vỉa hè hoặc sân nhà khắp tứ phía sau khi cúng xong) và còn có thể cài thêm cả chút tiền lẻ.

Lễ này thường được làm vào ban ngày, tránh làm vào xẩm tối. Vì lúc này mặt trời đã lặn, cửa âm phủ đã đóng.
Ngoài ra, vào ngày này, tại các chùa người ta cũng làm lễ phóng sinh. Thả chim, thả cá… về với môi trường sống của chúng.

Trong ngày lễ Vu Lan, vốn được coi là ngày dành cho mẹ. Những người có mẹ còn sống sẽ cài một bông hồng đỏ lên áo. Những người mẹ đã mất sẽ đeo một bông hồng trắng. Tới chùa cầu kinh để linh hồn mẹ được an lành, siêu thoát. Việc phân biệt màu sắc hoa này cón có một ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Là phải biết trân trọng những gì mình đang có (cha, mẹ, người thân) và nhắc nhở mỗi người phải luôn ghi nhớ công ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ.